Veel mensen die geïnteresseerd zijn in beleggen en investeren, zullen zich afvragen: is Forex gokken? Ook wij krijgen deze vraag vaak voorgelegd, per mail of via ons contactformulier. Het is nog niet zo makkelijk om kort en simpel te zeggen wanneer er sprake is van beleggen in Forex en wanneer van gokken op Forex. In dit artikel proberen we deze kwestie zo goed mogelijk op te helderen.
Om te beginnen geven we voor de duidelijkheid nog even de betekenis van de term Forex. Het woord is afgeleid van… Goed geraden: het Engelse ‘Foreign Exchange’, waarmee al heel lang de internationale handel in buitenlandse valuta wordt aangeduid. Een alternatieve term hiervoor is FX. Die handel in valuta vormt veruit de grootste financiële markt ter wereld, veel groter dan de handel in aandelen. Per dag gaat er bijna 5 biljoen euro om in Forex-transacties, dat is een 5 met 12 nullen. Elke dag! Onvoorstelbaar veel. Banken en andere financiële instellingen nemen het grootste deel van de markt voor hun rekening. Heel grote spelers in de valutawereld zijn onder andere HSBC, Deutsche Bank, Barclays en Citi. In Nederland zijn ABN Amro, ING en Rabobank de belangrijkste banken op het gebied van buitenlandse valutahandel. Deze banken kent natuurlijk iedereen, maar omdat maar een relatief klein clubje handelaren binnen die banken zich bezighoudt met Forex, is de handel in valuta een nogal onzichtbare markt. Je leest er relatief weinig over in de krant. De meeste aandacht in de financiële kolommen gaat uit naar bedrijfsresultaten en aandelenkoersen. Wat valutahandel betreft worden vaak alleen de koersen van de verschillende munteenheden vermeld in een kale tabel. Geen wonder dat het grote publiek zich afvraagt of die mysterieuze bankiers een serieuze strategie uitvoeren of dat ze vooral gokken op Forex.
Er is een belangrijke reden dat veel mensen die voor het eerst iets over dit fenomeen lezen, zich afvragen: is Forex gokken? Ga maar na. Als je een kansje kan wagen op de effectenbeurs door heel snel opties of bijvoorbeeld turbo’s te kopen en verkopen, dan lijkt dat al bijna op een casino. Dus waarom zou je niet kunnen gokken op Forex? In de buitenlandse valutahandel gaat ontzettend veel geld om. De transacties gaan enorm snel. Er staan voor de banken en handelaren gigantische kapitalen op het spel. Dat zijn allemaal overeenkomsten met casino’s.
De laatste tijd is het fenomeen Forex wel iets bekender geworden dan het vroeger was. Dat komt vooral door de opkomst van in valutahandel gespecialiseerde internetaanbieders. Deze online brokers, die gokken op Forex als nieuwe inkomstenbron, hebben de markt ook voor kleinere beleggers en particulieren toegankelijk gemaakt. Nog maar een paar jaar geleden was het voor een doorsnee consument nog onmogelijk om mee te doen aan deze handel. In die tijd moest je daarvoor contact leggen met een bank, een afspraak maken met de gespecialiseerde handelsafdeling en daar je opdracht neerleggen. Dat gebeurde bijna nooit. Ten eerste omdat de handelaren helemaal niet zaten te wachten op een ‘kleine’ particuliere belegger. Die stoorde alleen maar, terwijl zij bezig waren met het heen en weer schuiven van miljoenen dollars, ponden en euro’s. Ten tweede omdat de transactiekosten erg hoog waren. Stel, je wou voor duizend euro Amerikaanse dollars kopen. Of je wou een paar honderd euro besteden aan opties om te speculeren op een koersdaling van het Britse pond. Dat kon wel, als je maar lang genoeg zeurde. Maar het was door allerlei administratieve fees en andere kosten zo duur, dat je weinig kans had om iets te verdienen. Zelfs als je de koersbeweging goed voorspeld had, zou je per saldo nog geld verliezen. Pas bij bedragen vanaf een ton of meer kon het eventueel interessant zijn om te gokken op Forex.
Dan naar het antwoord op de vraag ‘is Forex gokken?’. Dat hangt onder andere af van hoe iemand precies handelt. We vergelijken het weer met beleggen in aandelen.Er zijn beleggers die altijd zeer goed beslagen ten ijs willen komen. Overweegt zo’n belegger het aandeel Shell te kopen, dan bestudeert hij eerst uitvoerig de beursberichten. Hij analyseert koersgrafieken en duikt in de maand-, kwartaal- en jaarcijfers van het oliebedrijf. Misschien onderzoekt hij ook nog de cijfers van vergelijkbare bedrijven uit dezelfde branche, zoals Exxon en BP. En als hij echt heel serieus is, neemt hij een abonnement op een beleggersnieuwsbrief voor de laatste investeringstips of koopt hij een softwarepakket waarmee hij zelf technische analyse kan uitvoeren. Koopt hij uiteindelijk een pakketje aandelen Shell, dan houdt hij het daarna wellicht jarenlang in portefeuille. Aan de andere kant heb je de impulsieve beleggers. Zij kopen bijvoorbeeld aandelen Unilever omdat ze een lovend artikel in Het Financieele Dagblad hebben gelezen. Of omdat ze zelf altijd veel producten van Unilever kopen en hun familie ook. Of – dit soort beleggers bestaan echt – ze kiezen een aandeel puur op gevoel. Bij de impulsieve beleggers begint het investeren al een behoorlijk op gokken te lijken.
Zo zijn er ook verschillende soorten Forex-spelers. Net zoals een impulsieve belegger kan gokken met aandelen, zo kan een impulsieve handelaar ook gokken op Forex. Dan koopt een trader bijvoorbeeld opties op de Australische dollar zonder uitgebreide voorbereiding, omdat hij in de krant een positief artikel las over de Australische economie. In zo’n situatie is Forex gokken. En als iemand extreem impulsief is en opties op de Japanse yen koopt alleen maar omdat hij van sushi houdt? In dat geval is er helemaal geen twijfel over: ook dan is Forex gokken. Maar naast het pure gokken op Forex is het ook mogelijk om serieus en gedegen investeren in buitenlandse valuta. Banken hebben doorgaans miljardenposities ‘long’ en ‘short’ in diverse munteenheden, omdat analisten hebben ingeschat dat een bepaalde munt is onder- of overgewaardeerd. Particulieren kunnen dankzij online brokers nu hetzelfde doen. Wie ervan overtuigd is dat de waarde van de euro onderuit zal gaan, kan een short-positie innemen. Er is trouwens nog een andere serieuze manier om met valutakoersen om te gaan zonder dat het uitdraait op blind gokken op Forex: technische analyse. Door patronen in koersgrafieken te analyseren en deze te vergelijken met patronen uit het verleden, is het vaak mogelijk om op korte termijn een redelijk adequate voorspelling te doen over het koersverloop in de komende weken, dagen en zelfs minuten.
Ten slotte kunnen we nog kijken naar het juridische aspect, want ook de Nederlandse rechter heeft zich afgevraagd: is Forex gokken? Omdat de internetbrokers zo’n nieuw fenomeen zijn, is er nog geen specifieke wetgeving voor Forex . Dit is te vergelijken met de huidige situatie rond online casino’s in Nederland. Ook die zijn er nog maar relatief kort en de bestaande kansspelwet zegt niets over internet; een nieuwe wet omtrent online gokken is overigens in de maak. Volgens sommige juristen is Forex gokken. Zij betogen dat het doen van valutatransacties die heel snel winst of verlies opleveren, neerkomt op het nemen van een gok. Het aanbieden ervan zou dan ook niet toegestaan zijn zonder Nederlandse kansspelvergunning. Maar de rechtbank in Rotterdam besliste begin 2015 dat Forex gewoon legaal is in Nederland; zolang de broker voldoet aan Europese regels is het toegestaan. De rechter heeft in deze discussie dus voorlopig het laatste woord gehad. Is Forex gokken? Volgens de wet in elk geval niet.